Trong bối cảnh thế giới đang bước vào thời kỳ phát triển mạnh mẽ của cách mạng công nghiệp lần thứ tư, đổi mới sáng tạo (ĐMST) không còn là sự lựa chọn, mà đã trở thành yêu cầu tất yếu đối với mỗi quốc gia, tổ chức và cá nhân. Với ý nghĩa đó, ngày 21/4 hàng năm được Liên Hợp Quốc chọn là Ngày Sáng tạo và Đổi mới sáng tạo Thế giới – dịp để tôn vinh vai trò to lớn của ĐMST trong việc thúc đẩy sự phát triển kinh tế, xã hội, bền vững và toàn diện.
Đổi mới sáng tạo – Động lực then chốt của tăng trưởng kinh tế
Đổi mới sáng tạo không chỉ giới hạn ở những đột phá công nghệ, mà còn bao gồm cả cải tiến mô hình kinh doanh, quy trình sản xuất, cách tổ chức vận hành, cách tiếp cận khách hàng hay khai thác thị trường mới. Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) định nghĩa đổi mới sáng tạo là việc tạo ra hoặc cải tiến đáng kể sản phẩm, dịch vụ, quy trình hay phương pháp tổ chức.
Tại các quốc gia phát triển, đổi mới sáng tạo đã trở thành trụ cột của tăng trưởng kinh tế dài hạn. Những mô hình kinh doanh dựa trên công nghệ số, trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data), điện toán đám mây hay Internet vạn vật (IoT) đang làm thay đổi căn bản cách thức vận hành của toàn bộ nền kinh tế. Đặc biệt, các doanh nghiệp đổi mới sáng tạo thường có năng suất lao động cao hơn, khả năng cạnh tranh tốt hơn và khả năng thích ứng linh hoạt hơn trước những biến động toàn cầu.
Tầm quan trọng của đổi mới sáng tạo với giáo dục đại học
Trong lĩnh vực giáo dục, đặc biệt là giáo dục đại học, đổi mới sáng tạo là chìa khóa để nâng cao chất lượng đào tạo, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của xã hội và thị trường lao động. Các trường đại học cần không ngừng đổi mới từ chương trình giảng dạy, phương pháp giảng dạy, công cụ hỗ trợ học tập cho đến việc gắn kết nghiên cứu khoa học với thực tiễn sản xuất – kinh doanh.
Đối với Trường Đại học Hàng hải Việt Nam, trong đó có Khoa Kinh tế, đổi mới sáng tạo không chỉ thể hiện qua việc ứng dụng công nghệ trong giảng dạy, mà còn nằm ở tư duy giáo dục lấy người học làm trung tâm, khuyến khích sinh viên nghiên cứu khoa học, khởi nghiệp sáng tạo, tiếp cận những vấn đề thực tiễn từ doanh nghiệp và xã hội. Đó là cách mà nhà trường chuẩn bị hành trang cho sinh viên bước vào thị trường lao động trong thời đại 4.0.
Đổi mới sáng tạo – Giải pháp để nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia
Theo Báo cáo Đổi mới sáng tạo Toàn cầu (Global Innovation Index – GII) của Tổ chức Sở hữu trí tuệ Thế giới (WIPO), Việt Nam đã nhiều năm liên tiếp nằm trong nhóm 50 nền kinh tế có chỉ số ĐMST tốt nhất và đứng đầu trong nhóm các nước có thu nhập trung bình thấp. Tuy nhiên, để nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, Việt Nam cần đẩy mạnh hơn nữa các chính sách thúc đẩy nghiên cứu, phát triển, chuyển giao công nghệ, bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ, hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.
Đối với sinh viên và giảng viên các ngành Kinh tế, việc tiếp cận tư duy đổi mới sáng tạo giúp chúng ta nhìn nhận lại cách thức vận hành của doanh nghiệp trong nền kinh tế hiện đại. Không chỉ dừng lại ở lý thuyết, đổi mới sáng tạo chính là yếu tố then chốt để xây dựng năng lực quản trị chiến lược, cải tiến quy trình, tối ưu chuỗi cung ứng, nâng cao trải nghiệm khách hàng và phát triển bền vững.
Khoa Kinh tế – Đồng hành cùng tinh thần đổi mới sáng tạo
Trong những năm qua, Khoa Kinh tế – Trường Đại học Hàng hải Việt Nam luôn coi đổi mới sáng tạo là định hướng xuyên suốt trong giảng dạy, nghiên cứu và hoạt động hợp tác. Khoa đã triển khai nhiều hoạt động thiết thực nhằm khơi dậy tư duy sáng tạo và đổi mới trong sinh viên như: tổ chức hội thảo khoa học sinh viên, phát động cuộc thi ý tưởng kinh doanh sáng tạo, xây dựng các đề án nghiên cứu gắn với nhu cầu thực tiễn của doanh nghiệp logistics, vận tải biển, thương mại quốc tế…
Giảng viên của khoa cũng không ngừng học hỏi, cập nhật kiến thức mới, ứng dụng công nghệ và phương pháp sư phạm hiện đại vào giảng dạy, tạo môi trường học tập năng động, khơi nguồn đam mê nghiên cứu và sáng tạo cho sinh viên.
Hành động vì tương lai sáng tạo
Nhân dịp Ngày Sáng tạo và Đổi mới sáng tạo Thế giới 21/4/2025, Khoa Kinh tế kêu gọi toàn thể giảng viên, sinh viên cùng chung tay xây dựng một môi trường học thuật sáng tạo, chủ động đổi mới trong tư duy và hành động. Hãy bắt đầu từ những thay đổi nhỏ nhất: từ một ý tưởng cải tiến trong cách học, một góc nhìn mới trong nghiên cứu, đến những đề án, dự án có giá trị thực tiễn.
Trong một thế giới biến động và cạnh tranh không ngừng, chỉ những cá nhân, tổ chức và quốc gia biết đổi mới để thích nghi và phát triển mới có thể trụ vững và vươn lên. Khoa Kinh tế – Trường Đại học Hàng hải Việt Nam cam kết tiếp tục phát huy tinh thần đổi mới sáng tạo, trở thành nơi ươm mầm cho những ý tưởng mới, giải pháp mới, và những con người mang khát vọng đóng góp cho sự phát triển bền vững của đất nước.
Đổi mới hôm nay – Khởi tạo tương lai ngày mai!
Khoa Kinh tế tổ chức hội thảo “Phát triển bền vững ngành vận tải biển và logistics - Sustainable development in Maritime Transport and Logistics” ngày 21/10/2024. Hội thảo chuyên đề theo hình thức trực tuyến đặc biệt có sự tham gia của PGS.TS Jagan Jeevan, PGS.TS Nurul Haqimin Mohd Salleh, PGS.TS Abdul Hafaz Ngah người Malaysia
Khoa Kinh tế tổ chức hội thảo Chuyên đề “Năng lực phục hồi của hệ thống logistics và chuỗi cung ứng - Resilience in logistics and supply chain” ngày 24/03/2025. Hội thảo thức trực tuyến có sự tham gia của NCS Leticia Asiimirwe đến từ Úc
Một hình thức kết nối doanh nghiệp: mời doanh nghiệp tham gia vào quá trình đào tạo: đánh giá báo cáo thực tập tốt nghiệp khoá 62 – Bộ môn Logistics